موزه های‌ آستان قدس رضوی از پیشینه پایداری به عنوان یک مجموعه فرهنگی در آستان ملکوتی امام رضا (ع)، گنجینه‌ای از آثار قدیمی حرم مطهر و اماکن متبرکه و همچنین نمونه‌هایی از آثار نفیسی است که طی زمان، توسط علاقه‌مندان به ساحت اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، تقدیم بارگاه ملکوتی این امام همام شده است. عشق و ارادت شیعیان به ساحت منور حضرت ثامن الحجج (ع) اساسی‌ترین عامل وقف و اهدای اشیاء وآثار گرانبها و نادر به این مکان مقدس محسوب می شود. در همین جهت و به مناسبت عید سعید غدیر خم، سراغ «مهدی قیصری نیک»، معاون موزه ها و گنجینه های فرهنگی سازمان کتابخانه ها،موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی رفتیم و اودر گفتگو با خبرنگار قدس، به معرفی برخی از آثار موزه ای مرتبط با «غدیرخم» و «امیرالمومنین حضرت علی بن ابیطالب(ع)» موجود درمجموعه موزه هدایای مقام معظم رهبری، واقع در صحن کوثر حرم مطهر رضوی، پرداخت.

1.« تابلوی غدیر»، با موضوع ولایت حضرت امام علی (ع): تصویر شماره950188

 اثر رضا بدرالسماء (نقاش)، سید مسعود آقامیری (تذهیب)، سید رسول آقامیری (خوشنویس) مربوط به سال 1386شمسی، اهدایی آیت الله شیخ نورالله طبرسی؛ امام جمعه  وقت ساری  به محضر مقام معظم رهبری در سال 1392شمسی. 

در این تابلو، آیه تبلیغ(یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ... آیه 67 سوره  مبارکه مائده) و آیه اکمال دین(الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ.....  بخشی ازآیه سوم از سوره  مبارکه مائده)، همچنین حدیث نبوی(ص) در مورد ولایت حضرت علی(ع)( مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاهُ ) و اثرهنری به طور نمادین از بلند کردن «دست امیرالمومنین(ع) توسط پیامبر اکرم(ص)» در معرفی ایشان به عنوان جانشین پیامبراسلام(ص) در واقعه غدیر و... به شکل بسیار زیبا طراحی ، خوشنویسی شده و با رنگهای مختلف نیزتذهیب شده است.

2. تابلوی «آیه اطاعت»: به خط ثلث و نستعلیق، با تکنیک خوشنویسی روی پوست، اهدایی: امام جمعه مریوان.(تصویر شماره9201127)

این اثرتوسط « لقمان احمدی مریوانی» کتابت  در سال 1388 خورشیدی به مقام معظم رهبری هدیه شده است. در این تابلو عبارت «اطیعواالله و اطیعواالرسول و اولی‌الامر منکم»(بخشی از آیه 59 سوره مبارکه نساء و معروف به آیه اطاعت) در قسمت مرکزی تابلو به خط ثلث درشت نوشته شده است. در قسمت بالایی تابلو نیز آیه «بسم‌الله الرحمن‌الرحیم» و در قسمت پایینی اثر با قلم ریزتر همین عبارت «یا ایهاالذین امنوا اطیعواالله و اطیعواالرسول و اولی‌الامر منکم» به چشم می‌خورد.

3. عصا با نقش «غدیر خم»: که از سوی مرتضی سلیم، هنرمند شیرازی، به مقام معظم رهبری در سال  1391 شمسی اهداء شده است. (تصویر شماره 9201302)

عصای منبت‌کاری‌شده با نقش واقعۀ غدیرخم که به طول 92 سانتی‌متر و قطر 2 تا 5 سانتی‌متر به دست مرتضی سلیم، هنرمند شیرازی خلق شده است. این عصا ، موّاج است و از بالا به پایین نازک می‌شود و بر روی این اثر بی‌مانند، نقوش انسانی به صورت منبت، کنده‌کاری شده و از بالای عصا بعد از قسمت دستی، تصویر بالابردن دست حضرت علی(ع) توسط حضرت محمد(ص) حکاکی شده و در بخش پایین‌تر عصا نیز تصاویر مردم به چشم می‌خورد که در حال شنیدن «حدیث ولایت» هستند.

4. تابلوی قرآن حکاکی شده بر  85عدد «دُرّ نجف»( تصویر شماره 9201908 )

این تابلوی نفیس و ارزشمند که در ابعاد ۷۱ در ۵۱ سانی‌متر در زمینه‌ای چوبی مشبک با قابی برجسته طراحی و ساخته شده، به نقوش خطائی و معرق کلاژ مزین و هفده گل پنج‌پر از دُرّ نجف بر روی آن نصب شده که آیات قرآن کریم با رنگ آبی بر آن‌ها نوشته شده است. این تابلو بر روی پارچه‌ای از مخمل سبز قرار دارد که عبارت "القرآن الکریم" بر روی آن گلدوزی شده است. این اثر در سال  1382، به دست علامه دکتر سید محمد بحرالعلوم به رهبر معظم انقلاب اهداشده است.

5. تابلوی حدیث نبوی(ص)  «علی مع القرآن و القرآن مع علی»: اثر جلیل خدایی، در سال  1380 شمسی.(تصویر شماره 9201959)

 تابلو هنری با موضوع حدیث نبوی(ص) و عبارت«علی مع القرآن و القرآن مع علی»، اثر جلیل خدایی، با تکنیک خوشنویسی (به خط نستعلیق) همراه با تذهیب، جنس تابلو:( مقوا) ودر شهرستان زنجان  ساخته شد و در سال1380 شمسی نیزاهداء شد.

6. تابلوی خوشنویسی و تذهیب «حدیث ولایت»: اثر و اهدایی: مصطفی قدیری مدرسی، هنرمند اصفهانی.(تصویر شماره 9201989)

در این تابلوی زیبا، حدیث قدسی(منسوب به پروردگار متعال) در مورد ولایت امیرالمومنین علی بن ابیطالب(ع) یعنی عبارت«ولاَیَةُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی»، توسط هنرمند اصفهانی، مصطفی قدیری مدرسی، خوشنویسی و تذهیب  شده و به موزه آستان قدس اهداء شده است.

7. تابلوی خوشنویسی «آیه اطاعت» به خط نسخ: اثر استاد علی‎طه، خوشنویس اهل کشور سوریه،( تصویر شماره 92011017 )

در این اثر، آیه اطاعت ، «اطیعواالله و اطیعواالرسول و اولی‌الامر منکم»(بخشی از آیه 59 سوره مبارکه نساء) توسط  «علی‎طه » ، خوشنویس اهل کشور سوریه به خط نسخ، در سال1418 قمری، خوشنویسی شده و در سال 1378شمسی به مقام معظم رهبری اهداء شده است. درعبارت پائین این اثر، عبارتی خطاطی شده است که به موضوع این اهداء اشاره دارد.

8.تابلوی «برکه غدیرخم»: (تصویر شماره 0318)

 این تابلو زیبا در ابعاد70×50 سانتی متر و با مفهوم نمادین برکه غدیرخم ، طراحی شده و اثر نفیسی از استاد «رسول شفقتی» است، تاریخ خلق این اثرارزشمند به سال 1389 شمسی باز می گردد و این اثر زیبا با تکنیک آبرنگ  و روی مقوای بدون اسید، طراحی شده است.

9. تابلوی«واقعه غدیرخم»:( تصویرشماره 0329)

 این اثر زیبا در ابعاد 70× 50 سانتی مترو توسط هنرمند ایرانی، «سید فضل‎الله هاشمی»، در سال 1386 شمسی طراحی و اهداء شده است، تکنیک به کار رفته دراین اثر، رنگ و روغن روی تخته بوده و با رنگهای زیبایی که اثر بصری قابل توجهی دارد، طراحی شده است. در این اثر، دو تصویر نمادین از معرفی امیرالمومنین(ع) توسط پیامبر اکرم(ص) و حدیث نبوی(ص) (مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاهُ ) به همراه تصاویر نمادین از جمعیت حاضر در واقعه غدیرخم، توسط این هنرمند ایرانی، طراحی شده است.

10. تابلو فرش محرابی گلدانی معروف به « شجره طیبه» ( تصویر شماره 0331)

 این تابلو فرش دارای طرح محرابی درختی مزین به شجره طیبه است که برگ‌هایی آن به تعداد سال‌های عمر پیامبر اکرم(ص) و ۶۳ نام از نام‌های خداوند درون آن بافته شده است.در داخل حاشیه دور محراب سه آیه معروف تبلیغ، اکمال دین و تطهیر، و در گلدانی که این درخت در آن ریشه دارد، سوره کوثر آمده است. حاشیه این اثر نفیس مزین به شعر استاد شهریار درباره عدالت حضرت علی(ع) است و در بالای محراب صلوات خاصه حضرت زهرا (س) و اولاد طاهرینش نقش شده است.

11.قرآن کریم با دستخط منسوب به امیر المومنین علی (ع): (تصویر شماره 110111 )

این قرآن یکی از نفایس نسخ خطی است که توسط شاه عباس صفوی وقف شده و وقف‌نامه آن به خط شیخ بهایی است.این قرآن دارای 69 ورق از جنس پوست به رنگ نخودی روشن است، آغاز آن، آیه 1 سوره مبارکه «هود» و پایان آن آیه 110 سوره مبارکه «کهف» است؛ آیات به خط کوفی ممتاز،نام سوره‏ها و تعداد آیات آن با مرکب طلایی و تحریر مشکی نوشته‌شده است، عدد هر ده آیه در دایره طلایی با مرکب طلایی و تحریر مشکی نوشته‌شده است.

12.کهن ترین نسخه نهج البلاغه موجود درموزه آستان قدس رضوی( تصویر شماره 110112 )

کهن‌ترین نسخه نهج البلاغه کتابت شده موزه آستان قدس اثری 900 ساله است. این نسخه که توسط مرحوم فاضل خان در 1065 ق. وقف کتابخانه آستان قدس رضوی شده، قدیمی‌ترین نهج البلاغه تاریخ‌دار مجموعه نسخ خطی آستان قدس رضوی مربوط به قرن 6 و به خط محمد بن محمد بن احمد النقیب می باشد که در سال 544 ق. کتابت شده است.